Em Inglaterra, Timorenses celebram 17 anos da restauração da independência do seu país

Timorenses apresentam as equipas em competição no torneio da IV Taça 20 de Maio . Foto de da autoria de Dalia Kiakilir, GV.

Todo dia 20 de maio, timorenses em todo o mundo comemoram a restauração da independência de Timor-Leste, declarada a 20 de Maio de 2002 após quase três décadas de ocupação indonésia.

A Universidade de Oxford Brookes, da cidade de Oxford, Reino Unido, foi anfitriã do evento “20 de Maio” organizado por timorenses residentes neste país. O evento teve programação cultural e desportiva, includindo o IV torneio de futebol “Taça 20 de Maio” realizado em parceria com a Associação Desportiva Timorense.

Estive presente no evento e conversei com Acácio Marques, um dos seus organizadores. Ele disse:

Acacio Marques. Presidente da Comissão Organizadora do evento 20 de Maio 2019. Foto por Dalia Kiakilir, usada com permissão.

Hau hanoin loron espesial ne’e furak tebe-tebes ba ita hotu, atu hametin liu-tan ita nia unidade. Atu hateten katak hau haksolok tebes ho ita hotu nia prezensa iha fatin ne’e hodi hahi’i, hanai ita nian loron Restaurasaun Independensia.

Para mim, este é um dia muito especial e bonito para os timorenses, é uma forma de fortalecer a nossa união. Quero apenas dizer que estou muito feliz com a presença de todos neste lugar para honrar o nosso dia da restauração da independência.

A ocasião contou com a presença de Joaquim da Fonseca, actual embaixador de Timor-Leste no Reino Unido. Na cerimônia de abertura, Fonseca e Marques apelaram aos jovens para relembrarem sempre os valores desta data em celebração.

Embaixador Joaquim da Fonseca conversa com Dália Kiakilir, autora deste texto. Foto de Arlindo Fernandes, utilizada com permissão.

Em entrevista, Fonseca sublinhou:

Iha ita nia istoria iha loron barak ma’ak marcante, importante, maibe dia 20 de maio ita hili hanesan loron ida, de facto, ohin, ita restaura ita nia independensia. Entaun, tinan-tinan, ita komemora no hanoin katak 20 de Maio relembra buat hotu-hotu nebe’e akontese durante tinan barak, desde estranjeiru sira tama iha ita nia rain, hanesan seculos barak portugues sira iha timor, iha indonesia nia tempu to’o ita ukun-a’an. Komesa husi buat sira nebe’e halo ema triste, halo ema haksolok, sakrifisiu, esforsu, avansu, retrosesu, ne’e ma’ak ita hanoin, entaun, ohin ita halo reflexaun oinsa Timor ne’e konsegue rekonquista nia liberdade?

A historia de Timor-Leste tem muitas datas marcantes, importantes, mas o dia 20 de maio, nós, os timorenses, assinalamos como um dia, de facto, hoje, [em que] restauramos a nossa independência. Então, anualmente, comemoramos e reflectimos que o 20 de Maio relembra tudo o que aconteceu, desde a entrada de estrangeiros no nosso país, por exemplo séculos de colonização dos portugueses em Timor, a invasão da indonésia até à independência. Felicidade, tristeza, sacrifícios, esforços, avanços, retrocesso. É assim que pensamos, então, hoje reflectimos sobre como é que Timor conseguiu reconquistar a liberdade.

Grupo Cultural Wehali, Northford. Foto por Ike de Castro, utilizada com permissão

Várias cidades da Inglaterra juntaram-se ao torneio de futebol IV Taça 20 Maio, entre elas: FC Académica, FC Tazlekar, FC Timor Peterborough, FC Cultura Peterborough, FC Unidus A Yarmouth, FC Unidus B Yarmouth, FC Santa Cruz, FC Timorese, AC Mayluan, AS Makara, FC Souro, FC Fortuna, FC Brigwater, FC Ox-Til e duas equipas da Irlanda do Norte, nomeadamente FC Foin Sae Timor e FC Assuwain NI.

Helio Alin, treinador da equipa Vencedora FC FoinSa'e grupo 8. E Melhor treinador da IV Taça 20 Maio 2019. Foto por Ike de Castro, utilizada com permissão

A equipa da Irlanda do Norte, FC Foin Sa’e Timor (em português, “Futebol Clube dos Jovens Timorenses”,) venceu o campeonato pela terceira vez consecutiva. Na ocasião, o treinador Hélio Alin declarou:

Ami mai iha ne'e hodi defende ami nia titulo no lori piala ba ami nia uma dala ida tan.

Estamos aqui para defender o nosso título e para levar a taça para casa mais uma vez.

Por sua vez, a ADT condecorou Alin com o título de melhor treinador desta edição do torneio.

O evento continuou com a apresentação de danças típicas pelo grupo de danças e cantares Wehali da cidade de Northford, e terminou com a abertura de pista de dança para todos os presentes.

Inicie uma conversa

Colaboradores, favor realizar Entrar »

Por uma boa conversa...

  • Por favor, trate as outras pessoas com respeito. Trate como deseja ser tratado. Comentários que contenham mensagens de ódio, linguagem inadequada ou ataques pessoais não serão aprovados. Seja razoável.